گامی بزرگ در کنترل شیوع اچ‌آی‌وی
آژانس دارویی اروپا (EMA) اخیراً توصیه کرده است که داروی lenacapavir با نام تجاری Yeytuo به‌عنوان نخستین داروی تزریقی دو بار در سال برای پیشگیری از اچ‌آی‌وی (PrEP) تایید شود. این تصمیم می‌تواند نقطه عطفی در حوزه بهداشت عمومی باشد و کمک کند تا انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یابد. همچنین سازمان جهانی بهداشت (WHO) این دارو را به‌عنوان یک گزینه مؤثر پیشگیرانه در دستورکار جهانی خود قرار داده است.
ویژگی‌ها و نحوه عملکرد دارو
lenacapavir یک مهارکنندهٔ کپسید ویروس اچ‌آی‌وی است که به صورت تزریق زیرجلدی هر شش ماه تجویز می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود افراد تنها دو بار در سال برای دریافت دارو مراجعه کنند، که در مقایسه با مصرف روزانه قرص‌های PrEP، بسیار آسان‌تر و قابل‌پایبندی‌تر است. نتایج مطالعات بالینی نشان داده است که این دارو توانسته است میزان ابتلا به اچ‌آی‌وی را به نزدیک صفر برساند.
نتایج مطالعات بالینی
در یکی از بزرگ‌ترین مطالعات بالینی، گروه دریافت‌کننده lenacapavir هیچ مورد جدیدی از ابتلا به اچ‌آی‌وی نداشتند، در حالی که در گروه مصرف‌کننده داروی خوراکی Truvada موارد ابتلا ثبت شد. این داده‌ها نشان می‌دهد که داروی تزریقی Yeytuo می‌تواند اثربخشی بسیار بالاتری نسبت به روش‌های پیشین داشته باشد و نقش مهمی در کنترل اپیدمی ایفا کند.
مزایای بهداشت عمومی
یکی از چالش‌های بزرگ در پیشگیری از اچ‌آی‌وی، رعایت منظم مصرف داروهای خوراکی است. فراموشی مصرف، محدودیت دسترسی یا موانع اجتماعی باعث کاهش اثربخشی روش‌های سنتی می‌شود. تزریق lenacapavir هر شش ماه یک‌بار می‌تواند این موانع را برطرف کند، پایبندی بیماران به درمان را افزایش دهد و در نتیجه میزان ابتلا به اچ‌آی‌وی را کاهش دهد. این موضوع به ویژه در مناطق با زیرساخت بهداشتی محدود اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
مراحل تایید و دسترسی
پس از توصیه EMA، کمیسیون اروپا باید تصمیم نهایی را بگیرد. در صورت تصویب، Yeytuo در تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همچنین ایسلند، نروژ و لیختن‌اشتاین در دسترس خواهد بود. این فرایند می‌تواند مسیر دسترسی به داروی تزریقی جدید را برای میلیون‌ها نفر هموار کند و استاندارد جدیدی در پیشگیری از اچ‌آی‌وی ایجاد کند.
توصیه سازمان جهانی بهداشت
سازمان جهانی بهداشت در راهنمای جدید خود که در ژوئیه ۲۰۲۵ منتشر شد، استفاده از lenacapavir تزریقی دو بار در سال را برای افراد در معرض خطر بالا توصیه کرده است. این توصیه نشان‌دهنده اهمیت جهانی این دارو و پتانسیل آن برای کاهش موارد ابتلای جدید در سراسر جهان است.
نکات مهم پیش از شروع درمان
پیش از هر تزریق، انجام آزمایش اچ‌آی‌وی برای اطمینان از منفی بودن نتیجه ضروری است. این اقدام از ایجاد مقاومت دارویی جلوگیری می‌کند. همچنین، lenacapavir باید همراه با سایر روش‌های پیشگیری مانند استفاده از کاندوم و آموزش‌های رفتاری مورد استفاده قرار گیرد تا اثربخشی آن به حداکثر برسد.
عوارض جانبی احتمالی
عوارض جانبی lenacapavir معمولاً خفیف و موقتی هستند و شامل واکنش در محل تزریق، سردرد یا تهوع می‌شوند. با این حال، پیگیری منظم وضعیت بیمار و تزریق به موقع، نقش مهمی در حفظ اثربخشی و پیشگیری از عوارض جدی دارد.
تایید داروی تزریقی Yeytuo می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ پیشگیری از اچ‌آی‌وی باشد. کاهش دفعات مصرف، افزایش پایبندی بیماران و اثربخشی بالا، این دارو را به گزینه‌ای ارزشمند برای نظام‌های بهداشتی در سراسر جهان تبدیل کرده است. با همکاری سازمان‌های بهداشتی و آگاهی‌رسانی عمومی، می‌توان از این نوآوری برای کاهش قابل‌توجه موارد ابتلا و حرکت به سوی پایان اپیدمی اچ‌آی‌وی تا سال ۲۰۳۰ بهره برد.
جهت مطالعه جزئیات کامل این خبر، می‌توانید به مقاله اصلی مراجعه نمایید.
جدید ترین اخبار پزشکی
پاکسازی خون از میکروپلاستیک‌ها: آیا باید نگران باشیم یا امیدوار؟
هشدار جدید FDA در مورد خطر آسیب کلیوی ناشی از داروهای GLP-1
زانوی بیونیک جدید؛ انقلابی در پروتزهای پیشرفته
اشعه فرابنفش خورشید؛ دشمن نامرئی سلامت ما
کشف علت حساسیت دندان به سرما
