مطالعه‌ای بزرگ توسط تیمی از محققان دانشگاه بریتیش‌کلمبیا و منتشرشده در ژورنال JAMA Network Open نشان می‌دهد که علائم غیراختصاصی بیماری مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) ممکن است تا ۱۵ سال قبل از تشخیص رسمی ظاهر شوند. این علائم شامل خستگی، درد، اضطراب و افسردگی، اختلالات بینایی و سرگیجه هستند. بیمارانی که بعدها به ام‌اس مبتلا شدند، در دوران پیش‌درآمد مراجعه‌های درمانی بیشتری نسبت به جمعیت عادی داشتند. این یافته‌ها چشم‌انداز تشخیص پیشگیرانه این بیماری را تغییر داده است
مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس (MS) یک بیماری خودایمنی مزمن و پیشرونده سیستم عصبی مرکزی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش محافظ اعصاب (میلین) حمله می‌کند. این آسیب باعث اختلال در ارتباط بین مغز و سایر نقاط بدن می‌شود. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در مدیریت این بیماری، شناسایی علائم اولیه ام‌اس است. این علائم معمولاً غیراختصاصی، متغیر و پنهان هستند و ممکن است سال‌ها پیش از تشخیص رسمی ظاهر شوند. خستگی مفرط، تاری دید، بی‌حسی اندام‌ها، سرگیجه، درد عضلانی، افسردگی و مشکلات حرکتی از جمله رایج‌ترین نشانه‌هایی هستند که می‌توان آن‌ها را در دسته‌ی علائم اولیه ام‌اس طبقه‌بندی کرد. تشخیص زودهنگام این علائم نقش کلیدی در کنترل پیشرفت بیماری دارد، زیرا درمان‌های مدرن مانند داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی (DMT) می‌توانند روند تخریب عصبی را کند کرده و کیفیت زندگی بیمار را حفظ کنند. توجه به علائم اولیه ام‌اس به‌ویژه در افرادی با سابقه خانوادگی یا فاکتورهای خطر ژنتیکی، برای شروع بررسی‌های تخصصی مانند MRI و مشاوره با نورولوژیست اهمیت زیادی دارد.
روش تحقیق و جمعیت مطالعه
این تحقیق شامل بیش از ۱۲,۰۰۰ بیمار با تشخیص نهایی ام‌اس بود که سوابق سلامت آن‌ها در استان بریتیش‌کلمبیا در کانادا بررسی شد. با مقایسه مراجعه‌های درمانی این گروه با حدود ۵۴,۰۰۰ نفر کنترل، روند استفاده از خدمات پزشکی تا ۲۵ سال قبل از تشخیص مورد بررسی قرار گرفت. معیار تشخیص اولیه بر اساس ارزیابی‌های تخصصی نورولوژیستی تعیین شد تا از خطاهای اداری جلوگیری شود.
علائم احتمالی و زمان‌بندی ظهور آن‌ها
-
۱۵ سال پیش از تشخیص: مراجعه به پزشک عمومی برای علائمی مانند خستگی مزمن، دردهای نامشخص، اضطراب و افسردگی افزایش یافت.
-
۱۲ سال پیش: مراجعات به روان‌پزشک بیشتر شد که نشان‌دهنده مشکلات روانی اولیه است.
-
۸–۹ سال پیش: افراد بیشتری به متخصص اعصاب و چشم‌پزشک مراجعه کردند، که می‌تواند به نشانه‌هایی مانند تاری دید یا درد چشم اشاره داشته باشد.
-
۳–۵ سال پیش: خدمات اورژانس و تصویربرداری بیشتر مورد استفاده قرار گرفت.
-
یک سال پیش از تشخیص: دفعات مراجعه به چند تخصص از جمله نورولوژی، اورژانس و رادیولوژی به اوج رسیدند
تفسیر بالینی و اهمیت
این نتایج نشان می‌دهد که مرحله پیش‌درآمد بیماری ام‌اس ممکن است بسیار طولانی باشد و از نظر بالینی خاموش باشد تا علائم نورولوژیک واضح ظاهر شوند. تشخیص زودهنگام این مرحله، فرصت ارزشمندی برای شروع درمان‌های پیشگیرانه DMT و بهبود پیش‌آگهی بیماران فراهم می‌کند. از سوی دیگر، توجه به مجموعه‌ای از علائم غیراختصاصی در افراد پرخطر می‌تواند به تشخیص زودتر منجر شود
توصیه به پزشکان و بیماران
-
پزشکان عمومی باید حساسیت بیشتری نسبت به علائمی مانند خستگی پایدار، درد مزمن، افسردگی یا اضطراب، سرگیجه یا مشکلات بینایی داشته باشند، به‌ویژه در افراد دارای سابقه خانوادگی ام‌اس.
-
نورولوژیست‌ها می‌توانند در این موارد، پیگیری‌های تشخیصی مانند MRI یا ارجاع به متخصص اعصاب را مدنظر قرار دهند.
-
بیماران نیز باید در صورت مواجهه با چنین علائمی، آن‌ها را نادیده نگیرند و مورد بررسی پزشکی قرار دهند.
این تحقیق انقلابی نشان می‌دهد که ام‌اس ممکن است سال‌ها قبل از تشخیص علم‌پزشکی فعال باشد. تشخیص زودهنگام و توجه به علائم غیراختصاصی می‌تواند مسیر درمان را بازتعریف کند و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. برای مطالعه بیشتر، مقاله کامل در دسترس است.
جدید ترین اخبار پزشکی
شخصیت تاریک چیست؟ نشانه‌ها و خطرات دراک امپث‌ها در روابط عاطفی و اجتماعی
